ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Αναστασάκης Ανδρέας
Η διδασκαλία του μαθήματος στο πρώτο του μέρος (κεφάλαια 1-6) στοχεύει να δώσει στους φοιτητές τις γνώσεις και δεξιότητες κατανόησης των βασικών αρχών και μεθοδολογιών της Οικονομικής του Περιβάλλοντος.
Η Οικονομική του Περιβάλλοντος ασχολείται με τη μελέτη της αλληλεπίδρασης της οικονομίας με το φυσικό περιβάλλον. Συγκεκριμένα, ασχολείται με τη διατύπωση των συνθηκών για την άριστη χρήση των φυσικών πόρων και του περιβάλλοντος, θέτοντας ως περιορισμούς την εξάντληση των φυσικών πόρων, τη ρύπανση του περιβάλλοντος, και τη δυνατότητα διατήρησης της οικονομικής ανάπτυξης για τη σημερινή γενεά και τις μελλοντικές γενεές.
Για την μεθοδική προσέγγιση του αντικειμένου της η Οικονομική του Περιβάλλοντος χρησιμοποιεί έννοιες και αναλυτικά εργαλεία της νεοκλασικής οικονομικής θεωρίας. Η Οικονομική του Περιβάλλοντος χρησιμοποιεί κυρίως έννοιες και εργαλεία από έναν από τους δύο κλάδους της νεοκλασική οικονομικής, εκείνον της Μικροοικονομικής Ανάλυσης, και λιγότερο έννοιες και εργαλεία από τον κλάδο της Μακροοικονομικής Ανάλυσης. Λαμβάνει επίσης υπόψη της και τις θεωρίες και τα αποτελέσματα των φυσικών επιστημών, κυρίως της οικολογίας.
Για την οικονομική επιστήμη, το περιβάλλον είναι ένα σύνθετο περιουσιακό στοιχείο που προσφέρει πολύτιμους πόρους και ποικίλες υπηρεσίες στην κοινωνία. Συγκεκριμένα:
- Το περιβάλλον εφοδιάζει την οικονομία με πρώτες ύλες και ενέργεια, που χρησιμοποιούνται ως εισροές στην συνέχεια στη παραγωγική διαδικασία (μαζί με το κεφάλαιο και την εργασία) για την παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών.
- Το περιβάλλον παρέχει στον άνθρωπο με άμεσο τρόπο, χωρίς δηλαδή τη διαμεσολάβηση της παραγωγικής διαδικασίας, υπηρεσίες ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη και διατήρηση της ζωής, όπως ο ατμοσφαιρικός αέρας, οι κατάλληλες κλιματικές συνθήκες, υπηρεσίες αναψυχής, και υπηρεσίες πληροφοριών, όπως οι γενετικές πληροφορίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην ιατρική, κ.λπ.
Τα αγαθά που προσφέρει το περιβάλλον στην παραγωγική διαδικασία, δηλαδή οι πρώτες ύλες και η ενέργεια, και ο μετασχηματισμός τους σε τελικά προϊόντα και υπηρεσίες, αποτελούν τα τμήματα ενός κύκλου που κλείνει με την επιστροφή των πρώτων υλών και της ενέργειας πίσω στο περιβάλλον ως απόβλητα από την παραγωγή και την κατανάλωση.
Στο δεύτερο μέρος του μαθήματος (κεφάλαια 7-12) η διδασκαλία του στοχεύει να δώσει στους φοιτητές τις γνώσεις και δεξιότητες, ώστε να κατανοήσουν το γνωστικό αντικέιμενο της Περιφερειακής Ανάπτυξης. Δηλαδή της χωρικής διάστασης των οικονομικών δραστηριοτήτων, της μη ισόρροπης οικονομικής ανάπτυξης, των αιτιών δημιουργίας του Περιφερειακού Προβλήματος στην οικονομία, τις διάφορες θεωρίες χωρικής κατανομής των οικονομικών δραστηριοτήτων και περιφερειακής ανάπτυξης, τα διάφορα μέσα άσκησης περιφερειακής πολιτικής, την επίδραση της παγκοσμιοποίησης σε περιφερειακό και τοπικό οικονομικό επίπεδο.
Λιγότερα
Η διδασκαλία του μαθήματος στο πρώτο του μέρος (κεφάλαια 1-6) στοχεύει να δώσει στους φοιτητές τις γνώσεις και δεξιότητες κατανόησης των βασικών αρχών και μεθοδολογιών της Οικονομικής του Περιβάλλοντος.
Η Οικονομική του Περιβάλλοντος ασχολείται με τη μελέτη της αλληλεπίδρασης της οικονομίας με το φυσικό περιβάλλον. Συγκεκριμένα, ασχολείται με τη διατύπωση των συνθηκών για την άριστη χρήση των φυσικών πόρων και του περιβάλλοντος, θέτοντας ως περιορισμούς την εξάντληση των φυσικών πόρων, τη ρύπανση του περιβάλλοντος, και τη δυνατότητα διατήρησης της οικονομικής ανάπτυξης για τη σημερινή γενεά και τις μελλοντικές γενεές.
Για την μεθοδική προσέγγιση του αντικειμένου της η Οικονομική του Περιβάλλοντος χρησιμοποιεί έννοιες και αναλυτικά εργαλεία της νεοκλασικής οικονομικής θεωρίας. Η Οικονομική του Περιβάλλοντος χρησιμοποιεί κυρίως έννοιες και εργαλεία από έναν από τους δύο κλάδους της νεοκλασική οικονομικής, εκείνον της Μικροοικονομικής Ανάλυσης, και λιγότερο έννοιες και εργαλεία α
Η διδασκαλία του μαθήματος στο πρώτο του μέρος (κεφάλαια 1-6) στοχεύει να δώσει στους φοιτητές τις γνώσεις και δεξιότητες κατανόησης των βασικών αρχών και μεθοδολογιών της Οικονομικής του Περιβάλλοντος.
Η Οικονομική του Περιβάλλοντος ασχολείται με τη μελέτη της αλληλεπίδρασης της οικονομίας με το φυσικό περιβάλλον. Συγκεκριμένα, ασχολείται με τη διατύπωση των συνθηκών για την άριστη χρήση των φυσικών πόρων και του περιβάλλοντος, θέτοντας ως περιορισμούς την εξάντληση των φυσικών πόρων, τη ρύπανση του περιβάλλοντος, και τη δυνατότητα διατήρησης της οικονομικής ανάπτυξης για τη σημερινή γενεά και τις μελλοντικές γενεές.
Για την μεθοδική προσέγγιση του αντικειμένου της η Οικονομική του Περιβάλλοντος χρησιμοποιεί έννοιες και αναλυτικά εργαλεία της νεοκλασικής οικονομικής θεωρίας. Η Οικονομική του Περιβάλλοντος χρησιμοποιεί κυρίως έννοιες και εργαλεία από έναν από τους δύο κλάδους της νεοκλασική οικονομικής, εκείνον της Μικροοικονομικής Ανάλυσης, και λιγότερο έννοιες και εργαλεία α
1.1 Ο άνθρωπος , η διαχείριση της φύσης και το μέλλον
1.2 Το βασικό απαισιόδοξο υπόδειγμα
1.2.1 Χαρακτηριστικά του υποδείγματος
1.2.2 Εξαγόμενα συμπεράσματα:
1.3 Το βασικό αισιόδοξο υπόδειγμα
1.3.1 Ενδεικτικά σενάρια του υποδείγματος
1.3.2 Εξαγόμενα συμπεράσματα:
2.1 Τι είναι το περιβάλλον για την Οικονομική Επιστήμη;
2.2 Βασικές έννοιες της Οικολογίας
2.3 Παράγοντες που συντελούν στη δημιουργία περιβαλλοντικών προβλημάτων
2.3.1 Η αύξηση του πληθυσμού
2.3.2 Η αστικοποίηση
2.3.3 Η ταχεία εκβιομηχάνιση σε συνδυασμό με την τεχνολογία
2.3.4 Η οικονομική ανάπτυξη και η μέτρηση του κατά κεφαλήν εισοδήματος
3.1 Δεοντολογική οικονομική
3.2 Δεοντολογικά κριτήρια στη λήψη αποφάσεων: στατική αποτελεσματικότητα 11
3.2.1 Μέτρηση οφέλους
3.2.2 Μέτρηση κόστους
3.2.3 Άριστες κατά Pareto κατανομές πόρων
3.3 Κανονιστικά κριτήρια στη λήψη αποφάσεων: δυναμική αποτελεσματικότητα
3.3.1 Σύγκριση ανάμεσα σε οφέλη παρούσας και μελλοντικής χρονικής περιόδου
3.4 Κανονιστικά κριτήρια στη λήψη αποφάσεων: βιωσιμότητα ή διατηρησιμότητα ή αειφορία (sustainability)
4.1 Δικαιώματα ιδιοκτησίας
4.2 Θεωρία εξωτερικοτήτων
4.2.1 Ορισμός Εξωτερικοτήτων
4.2.2 Οι εξωτερικοί παράγοντες ως πηγή αποτυχίας του μηχανισμού της αγοράς
4.3 Άλλες αιτίες δημιουργίας περιβαλλοντικών προβλημάτων
4.3.1 Άλλης μορφής καθεστώτα δικαιωμάτων ιδιοκτησίας
4.3.2 Δημόσια αγαθά
5.1 Αποτίμηση του οφέλους
5.1.1 Τα είδη των αξιών
5.1.2 Ταξινόμηση των Μεθόδων Αποτίμησης
5.1.3 Η μέθοδος της άμεσης αποκαλυφθείσας προτίμησης
5.1.4 Η μέθοδος της άμεσης δηλωθείσας προτίμησης
5.1.5 Μέθοδοι έμμεσης αποκαλυφθείσας προτίμησης (έμμεσες ορατές μέθοδοι)
5.1.6 Μέθοδοι έμμεσης δηλωθείσας προτίμησης
5.2 Αποτίμηση της ανθρώπινης ζωής
5.3 Ειδικές μέθοδοι εκτίμησης του κόστους έλεγχου της ρύπανσης
5.4 Κριτήρια αξιολόγησης περιβαλλοντικών προγραμμάτων
5.4.1 Το κριτήριο της μέγιστης παρούσας αξίας του καθαρού οφέλους
5.4.2 Το κριτήριο της προσδοκώμενης παρούσας αξίας του καθαρού οφέλους και η αντιμετώπιση του κινδύνου
5.4.3 Η μέθοδος του προεξοφλητικού επιτοκίου
5.5 Η ανάλυση της αποτελεσματικότητας του κόστους και η ανάλυση επιπτώσεων
5.5.1 Η ανάλυση αποτελεσματικού κόστους (efficient cost analysis)
5.5.2 Ανάλυση Επιπτώσεων (impact analysis)
5.6 Άλλα κριτήρια αξιολόγησης περιβαλλοντικών προγραμμάτων
5.6.1 Το κριτήριο του Λόγου Οφέλους/Κόστους
5.6.2 Το κριτήριο του επιτοκίου εσωτερικής απόδοσης ή εσωτερικός βαθμός απόδοσης 50
5.6.3 Η μέθοδος της περιόδου επανάκτησης του κεφαλαίου
6.1 Οικονομικά μέσα πολιτικής
6.1.1 Επιβολή φόρου ανά μονάδα προϊόντος
6.1.2 Επιβολή φόρου ανά μονάδα ρύπων (ή τέλος στις εκπομπές ρύπων)
6.1.3 Η επιδότηση
6.1.4 Η διαπραγμάτευση και η εθελούσια συμφωνία ανάμεσα στα μέρη: το θεώρημα του coase
6.1.5 Η αγορά δικαιωμάτων (αδειών) ρύπανσης
6.1.6 Σύγκριση φόρου ανά μονάδας ρύπων και αδειών ρύπανσης
6.2 Μη -οικονομικά μέσα πολιτικής
6.2.1 Κανονισμοί, Υποχρεώσεις, Απαγορεύσεις
6.2.2 Προδιαγραφές ( Standards)
6.3 Σύγκριση οικονομικών και μη-οικονομικών μέτρων πολιτικής
6.4 Εσωτερίκευση εξωτερικοτήτων και αναδιανομή εισοδήματος
6.5 Εσωτερικότητες και προκαλούμενη ζημιά
6.6 Μαθηματική ανάλυση των εξωτερικοτήτων, του φόρου ανά μονάδα ρύπων και της επιδότησης
7.1 Τα κρίσιμα ζητήματα του χώρου
7.2 Περιφερειακή οικονομική πολιτική
7.3 Η μη ισόρροπη οικονομική ανάπτυξη-το περιφερειακό πρόβλημα
7.3.1 Οι επιπτώσεις της οικονομικής ανάπτυξης πάνω στην πληθυσμιακή αύξηση
7.3.2 Η οικονομική προσέγγιση του ελέγχου του πληθυσμού
7.3.3 Οι επίπτωσης της πληθυσμιακής αύξησης πάνω στην Οικονομική Ανάπτυξη
7.3.4 Οι επιπτώσεις της πληθυσμιακής αύξησης στην κατά κεφαλή παραγωγή
7.3.5 Οι μορφές του περιφερειακού προβλήματος
7.3.6 Τα Αίτια του Περιφερειακού Προβλήματος
8.1 Οικονομικοί λόγοι
8.2 Κοινωνικοπολιτικοί λόγοι
8.3 Περιβαλλοντικοί λόγοι
9.1 Η χωροθέτηση της βιομηχανικής επιχείρησης
9.1.1 Θεωρίες χωροθέτησης
9.1.2 Η επιλογή του τόπου εγκατάστασης στην πράξη
9.2 Οι θεωρίες χωρικής κατανομής των οικονομικών δραστηριοτήτων
9.2.1 Η θεωρία της κεντρικής θέσης
9.2.2 Η θεωρία των πόλων ανάπτυξης
9.2.3 Τα υποδείγματα χωροταξικής αλληλεπίδρασης
10.1 Νεοκλασικό υπόδειγμα (ανάπτυξη κάτω από συνθήκες ισορροπίας)
10.2 Η θεωρία της εξαγωγικής βάσης
10.3 Η θεωρία των «τομέων»
10.4 Το υπόδειγμα της ενδογενούς ανάπτυξης
10.5 Τα καινοτομικά υποδείγματα
11.1 Τα κύρια παραδοσιακά μέσα της περιφερειακής πολιτικής
11.2 Τα κύρια παραδοσιακά μέσα της περιφερειακής πολιτικής στις χώρες της ευρωπαϊκής ένωσης
11.3 Δευτερεύοντα παραδοσιακά μέσα της περιφερειακής πολιτικής
11.4 Τα νέα μέσα της περιφερειακής πολιτικής
12.1 Οι επιπτώσεις της δημοσιονομικής κρίσης στην περιφερειακή ανάπτυξη
12.2 Εναλλακτικό κοινωνικό μοντέλο ανάπτυξης: η μόνη λύση για τη χώρα μας
Ανοικτό Ακαδ. Μάθημα
Αρ. Επισκέψεων : 251
Αρ. Προβολών : 3943